Co roku w Wielki Piątek chrześcijanie wspominają mękę i śmierć Jezusa na krzyżu. Tego dnia nie ma Eucharystii, a wiernych obowiązuje post ścisły.

Wielki Piątek to dla chrześcijan czas ciszy i zadumy. Zamiast Eucharystii, w Kościele sprawowana jest Liturgia Męki Pańskiej.

Tego dnia, katolików powyżej 14. roku życia obowiązuje post ścisły, czyli wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych. Zgodnie z tradycją, mogą oni spożyć dwa lekkie posiłki i raz najeść się do syta (dotyczy to osób od 18. do 60. roku życia). Z postu zwolnione są natomiast osoby chore.

Liturgia Męki Pańskiej rozpoczyna się w ciszy. Celebrans i asysta idzie przed ołtarz, po tym kładzie się przed nim krzyżem.

Duchowni ubrani są w czerwone szaty - kolor symbolizujący ofiarę krwi Chrystusa.

Tego dnia, wierni słuchają proroctwa o Cierpiącym Słudze Jawne oraz fragmentu Listu do Hebrajczyków. Z podziałem na role czyta się też, bądź śpiewa, opis Męki Pańskiej według św. Jana. W ten sposób Kościół wspomina ostatnie chwile Chrystusa: od pojmania go w Ogrodzie Oliwnym, przez sąd Annasza, Kajfasza, Piłata, aż po drogę krzyżową i śmierć na Golgocie.

Po homilii odprawiana jest modlitwa wstawiennicza za cały świat. Wierni upraszają w niej Boga o zachowanie pokoju na świecie, jedność chrześcijan, a także modlą się za osoby niewierzące, Żydów i ludzi rządzącym państwami.

W tym roku, z uwagi na pandemię koronawirusa, Watykan zaleca, aby w trakcie liturgii szczególnie modlić się za chorych, zmarłych i znajdujących się w obliczu zagubienia. 

Najważniejszym wydarzeniem wielkopiątkowej liturgii jest adoracja Krzyża Pańskiego - symbolu misji zbawienia. Celebrans stopniowo odsłania przykryte fioletowym suknem ramiona krzyża.

Pod koniec nabożeństwa odbywa się uroczysta procesja do Grobu Pańskiego. Na ołtarzu umieszczonym przy Grobie wystawia się Najświętszy Sakrament, okrytej białym welonem - jest to symbol całunu, w który owinięto ciało zmarłego Chrystusa.

Od tej pory, w wielu kościołach trwa adoracja Najświętszego Sakramentu.

W Wielki Piątek odprawiane są także nabożeństwa Drogi Krzyżowej. Z reguły rozpoczynają się one o 15:00, a więc wtedy, gdy zgodnie z biblijnym przekazem Chrystus umarł na krzyżu.

Wielki Piątek to też dzień, w którym najczęściej odgrywane są misteria pasyjne  - inscenizacje Męki Pańskiej, z pochodami biczowników. Miejscowością słynącą z takich przedstawień jest w Polsce Kalwaria Zebrzydowska.

Wielki Piątek był od wieków dniem szczególnym. Podobnie jak Wielki Czwartek, tradycja ludowa wzbogaciła go w szereg zwyczajów i wierzeń.

Dzień śmierci Jezusa obchodzono, podobnie jak dziś, w ścisłym poście. Dzieci dostawały jedynie po pajdzie chleba, a starsi nie jedli nic przez cały dzień. Niektóre kobiety piekły wcześniej placki z mąki i wody albo plaskury - cieniutkie placuszki na wodzie z szafranem.

Wszystkie posiłki przygotowywano przed Wielkim Czwartkiem i Wielkim Piątkiem, ponieważ w czasie Triduum zabronione było palenie w piecu.

Wielkanoc w dobie pandemii

W tym roku już po raz drugi będziemy przeżywać Wielkanoc w kontekście trwającej pandemii koronawirusa.

Przypomnijmy: zgodnie z rozporządzeniem rządu limit wiernych, którzy mogą jednocześnie przebywać w kościele to 1 osoba na 20 metrów kwadratowych, z obowiązkiem zachowania min. 1,5 dystansu od innych wiernych. Obowiązkiem jest zasłanianie ust i nosa.

Dla wszystkich, którzy nie będą mogli uczestniczyć osobiście w kościele w liturgii Wielkiego Tygodnia - będziemy mieć transmisje na żywo z naszego Sanktuarium.